27.04.2024

İstanbul'a bakamayacağız gözlerimiz kapalı

Yazı: Hande Altay, Uygar Gültekin
Fotoğraflar: Uygar Gültekin Haberi Oku

Görme engellilerin İstanbul'unu sergilemek için "Kör Fotoğrafçılar Projesi" hazırlayan Nuri Kaya, projesini kabul etmeyen 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı, Kaya'nın projesinin aynısını İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne yakınlığı ile bilinen Erguvan Yapım'a verdi. Engele rağmen projesini hazırlamayı kendi imkanlarıyla sürdüren Kaya'nın projesi, İstanbul'da yayınlanamayacak. Doğuştan yüzde 100 görme engelli 100 kişinin fotoğraf çekeceği; Türkiye'nin önde gelen 200 edebiyatçısı, düşünürü, gazetecisinin bu fotoğraflara dair metinler yazacağı bir proje. Proje kapsamında bir "Sesli Kitaplık" da oluşturulacak. Sesli kitaplık projesi projeden bağımsız olarak başlamış ve epey yol aldıktan sonra Kör Fotoğrafçılar Projesi'ne dahil edilmiş. Kayıtları yapılan kitapların yazarları ile söyleşiler de devam ediyor. Proje bununla da sınır değil. Doğuştan kör pek çok yurttaşın İstanbul'da sürekli yürüdüğü yerleri nerdeyse hiç bilmiyor olmasından dolayı İstanbul'un caddeleri de sesli kayıt altına alınıyor. İstiklal Caddesi'nin her adımı sesli tasvir yöntemi ile kaydedilmiş. Taksim tramvay durağında ses kaydını çalıştıran bir kör baston adımlarına göre caddede neler olduğunu dinleyebiliyor. Hedef gönüllülerin yardımıyla pek çok yeri sesli kayıt altına almak.

Önce kabul sonra ret

Proje 2010 Avrupa Kültür Başkenti ekinlikleri kapsamında gösterilecekti ama önce onaylanan proje sonra reddildi. Hem de Kaya'nın cebinden hacadığı 120 bin liradan sonra. Projenin başına gelenleri projenin fikir sahibi ve yürütücüsü Nuri Kaya şöyle anlatıyor: "Projemizi 2 Eylül 2008'de, 2010 Ajansına sunduk. Projen yazımı Ajans kendilerinin yazmadığını yada yardım edemediklerini belirterek, ajans çalışanı diye birine yönlendirdiler. 2 bin 500 TL harcadım. Dünya'nın her yerinde bu işi bedavaya yapıyorlardı. Kör Fotoğrafçılar Projesi Kasım 2008'de Artistik Komite'nin onayını alarak Yürütme Kurulu'na gönderildi. Aynı ay içinde ajansta yaptığımız toplantıda, projenin yüzde 70'inin onaylandığı bildirilerek zaman kazanmak için çalışmaları başlatmamız önerildi. Bize, Artistik Komite Başkanı tarafından aynı toplantıda "Yatırımınızı yapın ama faturaları 2009 Ocak ayı için alın" dendi. Yani bütçe de onaylandı... Aralık 2008'de, tam Yürütme Kurulu öncesi Artistik Komite, projeyi yanlışlıkla yeniden görüşmeye çağırdı. Proje zaten Artistik Komite'den onaylandı dediğimizde "Pardon haklısınız" dediler. Fakat sonraki günler telefon açarak, projenin yan faaliyetlerine destek verilmeyeceğini bildirdiler. 31 Mart 2009'da Yürütme Kurulu, destek miktarını düşürerek- projeyi ve 166 bin TL'lik 2009 bütçesini onayladı. Bunun için bir şirket kurmamız şart koşuldu. Bunun üzerine şirket kurduk. En sonunda, Mayıs 2009'da Bütçe Kurulu imza için çağırdı. Yürütme Kurulu ve Bütçe Komisyonu üyesi Ataman Onar bize, "Siz serginizi açın, biz size kokteyl yapalım. Basacağınız katalogdan da 100 tane satın alalım, sonra katalogları size iade edelim" dedi. 31 mart tarihli Yürütme Kurulu kararını söylediğimizde "Önceki yönetimin kararları bizi bağlamaz" dediler. Halbuki 31 mart tarihindeki kararda imzası bulunanların tamamı toplantıda oradaydı."

'Başka firma aynı projeyi sundu'

Projeyi başka bir firmanın sunduğunu belirten Kaya, "Ahmet Kot, Edebiyat Bölümü'ne Yönetmen olarak atandıktan sonra bize "Bizim arkadaşların da sesli kitap projesi var, birlikte yapalım" teklifini getirdi; reddettik. Sonrasında Ahmet Kot'un da baskısıyla, projemizin "Sesli Kitap" faaliyeti reddedildi. Biz 300 kitabı ücretsiz üretiyorduk. Sadece bir görme engelli ses teknisyeninin maaşını ajansın karşılamasını istemiştik. Baskılar üzerine kitap okumasını proje kapsamından çıkardık. Biz projemizi 2 Eylül 2008'de ajansa sunmuştuk. 9 Eylül 2009'da İstanbul Dinliyor başlığıyla Ahmet Kot'un bize birlikte yapmayı önerdiği proje bir firma tarafından ajansa sunuldu. Projenin 4 milyon TL'lik bir bütçe ile Erguvan Yapım'a verildi" dedi.

Erguvan yapım İstanbul Belediyesi'nin gözdesi

Erguvan yapım, 1994-1999 yılları arasında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Geleneksel Gülhane Etkinlikleri 'ni, 2001ve 2002 yılı Ramazan Ayı boyunca Üsküdar Belediyesi Ramazan Etkinlikleri ile Ramazan Bayramı programlarını, 2003 yılında İstanbul'un fethinin 550. Yılı dolayısıyla Açıkhava Tiyatrosu'nda düzenlenen "Fethin 550. Yılı Konserleri" ile meydan etkinliklerini 2004 yılında İGDAŞ Abonelik Kampanyası Radyo Reklamlarını yürüten firma. Firma Cemal Reşit Rey Konser Organizasyonlarını 2003'de 1 trilyon 146 milyar liraya almıştı.

Proje devam ediyor ama İstanbul'da sergilenmeyecek

2010 Avrupa Kültür Başkenti ihalelerinin bir 'rant' alanına döndüğünü savunan Kaya, Projeyi, yürütmeye kararlı olduklarını belirterek gönüllü yardımlarla devam edeceklerini belirtti. Kaya, projeyi İstanbul'da sergilemeyeceklerini de sözlerine ekledi.