25.04.2024

Susuz Geçen Otuz Yıl

Fotoğraflar: Semra Yeşil Haberi Oku

  • Maden Mahallesi-Dereiçi Sokak
  • Sarıyer Belediyesi sokağa hafatada birkaç kere  tankerlerle su getiriyor ve her eve yaklaşık bir ton civarında su veriyor.
  •  Sokakta iki şey dikkat çekiyor;  hortumlar ve dev su bidonları.
  • Tankerden su alamadıkları zamanlarda kendi çabalarıyla yaptıkları çeşmeden su ihtiyaçlarını karşılıyorlar. Çeşmeden gelen suyun ne kadar sağlıklı olduğu da bilinmiyor.
  • Susuz Geçen Otuz Yıl
  • Aysel gelin geldiği mahallede yaptığı ağır işler yüzünden sağlık sorunları yaşıyor.
  •  Sokağın sonundaki havuzlu villaları sokaktan ayıran duvarı, mahalleli: Utanç Duvarı-Berlin Duvarı olarak adlandırıyor.
  • Villaların çevresinde kameralar ve yirmidört saat bekleyen güvenlik görevlileri bulunuyor. Çalışan güvenlik görevlilerinin çoğu Maden Mahallesi ve çevresinde yaşayanlar.
  • Mehmet Akcan Mardinden yirmi yıl önce göç ederek Maden Mahallesine yerleşmiş ve köyde yaptığı gibi keçi besliyor.
  • Evlerin çoğu bakımsız. Yaptıkları eklemelerle yaşanır hale getirmeye çalışıyorlar.

 

Sarıyer - Maden Mahallesi - Dereiçi Sokak, Anadolu'nun dört bir yanından ekonomik ve sosyal baskılar sonucu büyükşehire göç etmek zorunda kalan, iki bin kişinin barındığı bir yer. Maden Mahallesi, Kars Mahallesi olarak da biliniyor. Ağırlıklı olarak Kars, Sivas, Trabzon, Bayburt ve Tunceli'den göç almış olan Sokak, otuz yıl önce oluşmuş. Mahalle'nin kurulduğu günden beri su hattı ve kanalizasyonu olmamış. Devletin ve yerel yönetimlerin görevi halkın temel insani ihtiyaçlarını karşılamak olmasına rağmen, onlar bu insani haklarından mahrum kalmış. Sokağın sonunda ve başında ise sokaktan yedi metrelik bir duvarla ayrılan havuzlu villalar bulunuyor. Beş yıl önce yapılan bu sitelerde her şeyinin bulunması Sarıyer'de yaşanan iki farklı yaşam standardını ortaya koyuyor.

Mahalle'nin barınma ve su sorununu dile getirmek için bir sosyal yardımlaşma derneği kurulmuş; dernek, Suyun Ticarileştirilmesine Hayır Platformu ve Alternatif Su Forumu'nda sıkıntılarını dile getirmiş, su sorunlarıyla ilgili belediyeye yürüyüş düzenlemiş ve İSKİ'ye dilekçe vermiş. Ancak, her seferinde verilen sözlere karşın, hiçbir sonuç alınamamış.

Su Hakkı İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nde özellikle belirtilmemiş olmasına rağmen, yaşam hakkının (3. Madde) suya erişimi kapsadığı söylenebilir. Son on yıllık süreçte, suyun bir hak mı yoksa ihtiyaç mı olduğu sorusu da sıkça gündeme gelmekte. Dünyada suyun ticarileştirilmesine karşı çıkan pek çok harekete göre; su temel bir hak ve bütün sorun suyun son on yılda hak olmaktan çıkarılıp bir ihtiyaç gibi tanımlanmaya başlanması ile ilişkili.

Suyu ya da su haklarını; alınan, satılan ya da Pazar işlerine konu edilen bir mal gibi değerlendiren her türlü eylem ve politika suyun metalaşması olarak tanımlanabilir. Suyun bir "hak" değil de "ihtiyaç" olarak tanımlanması ise, suyun metalaşması ve özelleştirilmesini meşru kılmakta.

Şu sıralar Maden Mahallesi, İstanbul'daki trafik sorununa sözde çözüm getirmek için yapılan, Sarıyer Çırçır Deresi ve Çayırbaşı arasından geçecek olan Karayolu Tüneli Projesi nedeniyle yıkım tehlikesi içinde. Projeye itiraz eden mahalleli, su hakları için mücadele ederken şimdi de barınma hakları için mücadele ediyor. Böylece, zaten düşük yaşam koşullarına sahipken, sorunlarına bir de kentsel dönüşüm politikaları eklenmiş oluyor.